Gratis Chinees leren: Les 6 - Tekst 1 - Grammatica

Onderschikking

Onderschikking met 的 de

 

In de grammatica van les 1, conversatie 2 hebben we de bezittelijke constructie geleerd (我的 wǒ de, 你的 nǐ de, enzovoorts). De bezittelijke contructie is een onderdeel van onderschikking.

 

Neem bijvoorbeeld het Nederlandse "een mooie vrouw". In dit voorbeeld zegt "mooie" iets over "vrouw"; het bepaalt hoe de vrouw eruit ziet. Daarom noemen we "mooie" een bepaling. Aan de andere kant is "vrouw" hier het bepaalde, ook wel de kern genaamd, omdat het het belangrijkste woord in de constructie is.

 

In het Chinees maak je onderschikkingen vaak met 的. De constructie van onderschikking is: Persoonlijk voornaamwoord / Zelfstandig naamwoord + 的 de + dingen.

Vóór 的 zet je de bepaling en na 的 zet je de kern.

 

Bijvoorbeeld, 我的书 wǒ de shū “mijn boek”. Hier is 我 wǒ “ik” de bepaling en 书 shū “boek” de kern. Als de kern een ding is, dan moet je 的 de gebruiken tussen de bepaling en de kern.

In het Chinees staat de bepaling altijd vóór de kern. Dat is anders dan in het Nederlands, waar de bepaling soms ook achter de kern staat, bijvoorbeeld "de vrouw die mooi is". Dat kan niet in het Chinees.

 

Voorbeelden van onderschikking met 的 de:

• 我的宠物 wǒ de chōngwù “mijn huisdier”

• 我的英文书 wǒ de Yīngwén shū “mijn Engelse boek”

• Thijs 的小狗 Thijs de xiǎogǒu “het hondje van Thijs”

 

 

Onderschikking zonder 的 de

Je hebt net gelezen, dat je altijd 的 moet gebruiken als de kern een ding is. Er zijn ook gevallen waarin je juist geen 的 de tussen de bepaling en de kern zet. Dat is zo, als voor bepaling en kern samen geldt:

• De bepaling is een persoonlijk voornaamwoord. Bijvoorbeeld, 我 wǒ “ik”, 你 nǐ “jij”, 我们 wǒmen “wij”.

• De kern is een familielid is of iemand/een plaats die een nauwe relatie met de bepaling heeft. Bijvoorbeeld, 爸爸 bàba “vader”, 家 jiā “familie”, 学校 xuéxiào “school”.

 

Voorbeelden van onderschikking zonder 的 de:

• 我爸爸 wǒ bàba “mijn vader”

• 我妈妈 wǒ māma “mijn moeder”

• 我朋友 wǒ péngyou “mijn vriend”

• 我家 wǒ jiā “mijn familie”

• 我们学校 wǒmen xuéxiào “onze school”

 

Let op!

Als de bepaling een persoonsnaam is, dan moet je toch 的 de gebruiken. Bijvoorbeeld,

• 王小玉的朋友 Wáng Xiǎoyùyù de péngyou “Een vriend van Wáng Xiǎoyù”
• Bas 的老师 Bas de lǎoshī “de docent van Bas”

 

Complement na het werkwoord

Het partikel 得 de

In het Nederlands wordt een bijwoord na het werkwoord als complement gebruikt. Bijvoorbeeld, “Hij eet veel.” “Veel” is een bijwoord dat fungeert als complement.
In het Chinees staat een complement ook na het werkwoord, maar moet je een partikel 得 de toevoegen tussen het werkwoord en het complement. Dus is de constructie:
Werkwoord + 得 de + Complement

Het complement bestaat uit een graadbijwoord en een bijvoeglijk naamwoord. Een graadbijwoord is, zoals de naam al aangeeft, een bijwoord om de sterkte, de graad van iets uit te drukken. Voorbeelden van graadbijwoorden zijn 很 hěn “heel”, 真 zhēn “echt”, en 太 tài “te”.

Voorbeelden van complementen met 得 de:

• 他吃得很多。 Tā chī de hěn duō. “Hij eet veel.”
• 他喝得很快。 Tā hē de hěn kuài. “Hij drinkt snel.”
• 他做得很好。 Tā zuò de hěn hǎo. “ Hij doet het goed.”

 

Let op!

Als je alleen een bijwoord na het werkwoord gebruikt als complement (dus niet bijwoord + bijvoeglijk naamwoord zoals hierboven uitgelegd), heeft de zin een vergelijkingseffect in het Chinees.

Bijvoorbeeld,

• 他吃得多，我吃得不多。 Tā chī de duō, wǒ chī de bù duō. “Hij eet veel, maar ik niet.”
• 他喝得快，我喝得不快。 Tā hē de kuài, wǒ hē de bú kuài. “Hij drinkt snel, maar ik niet.”
• 他做得好，我做得不好。 Tā zuò de hǎo, wǒ zuò de bù hǎo. “ Hij doet het goed, maar ik niet.”

 

 

Oefeningen met 的

 

Voeg 的 toe als dat nodig is.

• 我___妹妹是老师。 Wǒ ___ mèimei shì lǎoshī.

• 他___男朋友很高。 Tā ___ nán péngyou hěn gāo.

• 他___桌子很大。 Tā ___ zhuōzi hěn dà.

• 我___弟弟___小狗很喜欢吃肉。 Wǒ ___ dìdi ___ xiǎogǒu hěn xǐhuan chī ròu.

• 我___家很小。 Wǒ ___ jiā hěn xiǎo.

• 王小玉___老师很好。 Wáng Xiǎoyù ___ lǎoshī hěn hǎo.

 

De inhoud van deze pagina van de online gratis cursus Chinees is ontwikkeld door Amy (Ya-Ping) Hsiao (www.chinees-leren.nl).